Bayağı gelincik, Sarsargiller (Mustelidae) familyasında yer alan ve en küçük etçil memelilerden biridir. Avrupa'da en yaygın görülen gelincik türü olan bayağı gelincik, farklı coğrafyalarda yaygın olarak bulunur. Bu nedenle, bulundukları bölgenin iklimine ve coğrafi özelliklerine bağlı olarak boyut ve renk farklılıkları gösterebilirler. Uzunlukları genellikle 11-26 cm arasında değişirken, kuyrukları 2-8 cm arasında olabilir.

Bayağı gelinciklerin ağırlıkları ise yaklaşık 25-250 gram arasında değişir. Kuzey Amerika'da bulunan bayağı gelincikler, Avrasya'daki türdeşlerine göre daha hafif ve daha küçüktür. Bu nedenle, Amerika'da bu gelinciklere "en küçük bayağı gelincik" adı verilir. Dişi gelincikler, erkek gelinciklere göre genellikle daha hafif ve daha küçüktür. Bayağı gelinciklerin renk tonları mevsime göre değişir; yaz aylarında üst kısımları kahverengi ve karın bölgeleri beyaz olurken, kış aylarında tamamen beyaz renkte olurlar. Kakımın kış aylarında kuyruğunun ucu ise siyah olur. Bu, bayağı gelinciğin beyaz kış postundan kaynaklanır.

Bayağı gelincik, özellikle Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika'da yaygındır. Çeşitli yaşam alanlarında bulunabilirler; yaz aylarında tarım yapılan bölgelerde sık karşılaşılırlar. Genellikle düz çizgili gelincikleri takip ederler ve bulundukları bölgelerde sulama kanalları, kesilmiş çalılıklar ve ot yığınları boyunca gezinirler. Ancak derin ormanlarda, yüksek dağlık bölgelerde (3000 metreden yüksek), dağınık ve çöl alanlarında pek fazla görülmezler.

Bayağı gelincikler hem gece hem de gündüz aktiftirler. Saklanma ihtiyacı hissettiklerinde çalılıkların arkasına, ağaç kovuklarına, hayvanların kazdıkları barınaklara veya taş yığınlarının arasına saklanırlar. Yuva kurmak için genellikle farelerin terk ettikleri barınakları veya kazdıkları tünelleri seçerler ve bu barınakları kuş tüyü ile daha konforlu bir hale getirirler.

Bayağı gelincikler küçük memeli kemiricilerle beslenirler. Vücut yapıları, bir farenin kazdığı tünele girecek kadar esnek ve elverişlidir, bu yüzden genellikle farelerle beslenirler. Bu nedenle bulundukları bölgelerde fare popülasyonu yüksektir. Bir bayağı gelinciğin bir bölgede yaşayabilmesi için, o bölgenin belirli bir oranda fare popülasyonuna sahip olması gerekir. Ancak mevsimsel olarak yeni doğmuş yavru kediler, kuşlar, kuş yumurtaları, kertenkeleler ve yavru tavşanlarla da beslenebilirler.

Bayağı gelincikler çiftleşme dönemleri hariç genellikle yalnız gezerler. Beslenme kaynakları bol olan bir bölge bulduklarında o bölgeden fazla uzaklaşmazlar ve avladıkları bölgeye sahip çıkarlar. Kendilerine has bir koku yayarak bu bölgenin kendilerine ait olduğunu belirtirler. Çiftleşme zamanı geldiğinde erkek gelincik, dişi gelinciği aramaya başlar ve bu dönemde göçebe olarak yaşar. Erkek gelincikler bu dönemde diğer erkek gelinciklerden uzak durmaya çalışır ve karşılaştıklarında çetin dövüşler yaşanabilir.

Bayağı gelincikler yıl boyunca çiftleşebilirler ancak üreme faaliyetlerinin en yoğun olduğu dönem genellikle ilkbahardır. Çiftleşme döneminde yılda iki kez yavru doğurabilirler. Gebelik süresi yaklaşık 34-37 gün arasında değişir ve doğumda 3-10 arasında yavru dünyaya gelir. Genellikle beş yavru doğurdukları gözlemlenmiştir. Bu yavrular çoğunlukla bir yılı doldurmadan ölürler. Bayağı gelinciklerin ömürleri yaklaşık 3-5 yıl arasında değişir. En büyük düşmanları yırtıcı hayvanlar, yırtıcı kuşlar ve kızıl tilkilerdir.